Toplumlara millet olma şuurunu veren ve onları ayakta tutan en önemli unsurlardan biri de Milli Bayramlardır. Her devletin kuruluş günü ya da yaşayışlarını olumlu yönden değiştiren önemli olayların olduğu tarihler bayram olarak kutlanır.
Öyle günler vardır ki milletlerin var oluş/yok oluş savaşını kazandıkları, kaderlerinin değiştiği zamanların nesillerden nesillere aktarılması gerekir. Bu aktarım sadece kitaplarda okuyup geçmekle olmuyor. Milli heyecanı yaratmak için muhakkak bayramlar, şenlikler ve şölenler olması gerekir. Hem o günün önemini kavratacaksınız, hem sevinip eğleneceksiniz, hem de o günlerin kahramanlarına bedava casino şükranlarınızı bildireceksiniz. Millet olarak o günlerden önce yaşanan hatalara bir daha düşmemeyi öğreneceksiniz.
Neden Milli Bayram yaptığımızı kısa ama çok kısa bir şekilde anlatmaya çalışacağım.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti vatandaşlarının da coşkuyla kutlaması gereken Milli Bayramlarımız var. Bunlar tarih sırasına göre 19 MAYIS ATATÜRK’Ü ANMA GENÇLİK VE SPOR BAYRAMI, 23 NİSAN ULUSAL EGEMENLİK E ÇOCUK BAYRAMI, 30 AĞUSTOS ZAFER BAYRAMI, 29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMIDIR. Bu günler Anadolu Coğrafyasında yaşayan, topraklarının büyük bölümü işgal olmuş çaresizlik içerisinde kalmış bir milletin yeniden doğuş destanının yazıldığı tarihlerdir.
Zamanla üç kıtaya hükmetmiş ancak çeşitli nedenlerle İç Anadolu Bölgesi ve Karadeniz Bölgesinin bazı şehirleri hariç bütün topraklarını kaybetmiş, Başşehri İstanbul bile işgal edilmiş Osmanlı İmparatorluğu (Devleti) ne yazık ki son günlerini yaşıyordu. Bu Yüce Milletin yok olmaması için bir kurtarıcıya ihtiyaç vardı. İşte o kurtarıcı 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak basan Mustafa Kemal’di. Emperyalist güçlere, Haçlı Zihniyetine dur demek için Anadolu Şehirlerini ziyaret ederek halkla buluşuyor, ülkenin içinde bulunduğu durumu onlara açıklıyordu. Anadolu’nun saf insanları topraklarını vermektense canlarını vermeye ve gelecek nesillerine bağımsız bir ülke bırakmaya kararlıydı.
Mustafa Kemal Anadolu’daki Paşalarla da buluşup onların görüşünü ve desteğini de alıyordu. Böylece yeni bir heyecan yeni bir hareket başlamış oldu. İşte bunun için 19 Mayıs çok önemlidir ve Bayram yapılır.
Ben Anadolu’yum insanlık yurdu,
Her gelen üstümde bir devlet kurdu.
Ne zaman bağrımda gördüm Bozkurt’u
Hasret bitti şükür ettim özümden
Esirgerim seni iki gözümden.
Eli silah tutan Anadolu’nun yiğit insanları yedi düvele karşı koyarak onları bu topraklarda atmak için canla/başla savaşıyorlardı. Kararları sadece bir kişinin verdiği değil Türk Milletinin iradesinin temsil edildiği ve onların temsilcilerinin söz sahibi olduğu bir meclisinin kurulması gerekiyordu. İllerden gelen temsilcilerle 23 Nisan 1920’de Cuma Namazından sonra dualarla Büyük Millet Meclisi açıldı. Artık kararlar bu Mecliste veriliyordu. İşte bunun için 23 Nisan çok önemlidir ve Bayram yapılır.
Milyonlar adadı severek canı,
Hangi toprak gördü bu kadar kanı
Tarihe damgadır mabedi, hanı.
Hasret bitti şükür ettim özümden
Esirgerim seni iki gözümden.
Büyük Millet Meclisinde hararetli, tartışmalı toplantılar yapılıp karalar alınıyordu. Diğer yandan yokluk içerisinde olan bu Milletin çocukları inancın ve imanın verdiği kuvvetle birçok cephede düşmanı püskürtüyordu. Halk inanmış, askerlere ellerinden gelen yardımı yapıyordu. Son bir hamle yapılması gerekiyordu Anadolu’dan düşmanların temizlenmesi için. Konuşuldu, tartışıldı, kararlar alındı. Baş Komutan Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa (Çakmak) ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa (İnönü) ile taarruzu yönetmek için 26 Ağustosta Kocatepe’de yerlerini aldılar. Sabahın erken saatlerinde hücuma geçen askerlerimiz düşmanın ele geçirdiği topraklarımızı bir bir geri aldılar. Her gün hızlı bir şekilde askerlerimiz kurtarılan yerlere Türk Bayrağını dikip gururla selamlıyorlardı. 30 Ağustos’ta toplanan heyet son kararını verdi ve Mustafa Kemal “Ordular İlk Hedefiniz Akdeniz’dir İleri” komutunu verdi. İşte 30 Ağustos bunun için çok önemlidir ve Bayram yapılır.
Her bedene uymaz bizdeki bu kürk,
Ezelden/ebede Türk oğluyum Türk.
Başka milletlerde var mı Atatürk
Hasret bitti şükür ettim özümden
Esirgerim seni iki gözümden.
1922 Eylül ayı itibariyle yurdumuz düşmanlardan temizlenmiş oldu. Savaş sırasında ve sonrasında uluslararası çeşitli görüşmeler ve antlaşmalar yapıldı. Şimdi sırada nasıl yönetim şekli ve adı ne olacaktı vardı. Büyük Millet Meclisinde uzun tartışmalar sonucunda yeni yönetim şekli 29 Ekim 1923’te “Cumhuriyet” diye açıklandı. İşte bunun için 29 Ekim çok önemlidir ve Bayram yapılır.
Ozan Turgut göğe açılır kolu,
Burda başlar ilim, uygarlık yolu.
Ben kutsal toprağım, ben Anadolu
Hasret bitti şükür ettim özümden
Dünya dönsün ben dönmezem sözümden.
23 Nisan Ulusal Egemenlik Bayramı’nı çocuklar (İlköğretim öğrencileri) hazırlar, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nı gençler (Lise ve dengi okullar) hazırlar, 30 Ağustos Zafer Bayramı’nı Türk Silahlı Kuvvetleri hazırlar, Cumhuriyet Bayramı’nı herkesin katılımıyla hazırlanır ve gösteriler sunulur.
Önceden öğrencilerimiz, askerlerimiz günlerce hazırlık yapar halkın hıncahınç doldurduğu ve Protokolün yer aldığı stadyumlarda ya da açık yerlerde çeşitli gösteriler sunar, günün anlam ve önemini anlatan konuşmalar yapılır, şiirler okunurdu. Folklor ekipleri rengarenk giysilerle oyunlarını oynarlar. Her okulun bando takımı ve gösteriye katılan öğrenciler başta okul müdürleri olmak şartıyla geçit resmi ile protokolü ve halkı selamlardı. Halkta, öğrencilerde Milli Duygularla dolup taşarlardı. Ya şimdi?
Veysel TURGUT
